W rocznicę Września 1939
Bombardowanie i spalenie (powtórne) Wyszkowa w 1940 r. obejrzeli wyszkowianie w bibliotece miejskiej podczas otwarcia wystawy "Bitwy Września 1939 roku na Mazowszu". -Ten film przez wiele, wiele lat był legendą w Wyszkowie - mówił Mirosław Powierza.
2 września 2014 r., w 75 rocznicę wybuchu II wojny światowej, dyrektor biblioteki Małgorzata Ślesik-Nasiadko otworzyła okolicznościową wystawę "Bitwy Września 1939 roku na Mazowszu". Podczas wernisażu wyświetlono także obszerne fragmenty niemieckiego filmu "Dywizjon bombowy Lützow" z 1941 r, do którego sceny w sierpniu 1940 r. były kręcone w naszym mieście i z którego fotografie można również obejrzeć na wystawie.
- Ten film przez wiele, wiele lat był legendą w Wyszkowie - mówił Mirosław Powierza, regionalista z biblioteki. - Ja i wielu wyszkowian przez lata poszukiwaliśmy tego filmu. Fabuła filmu umiejscowiona jest podczas agresji Niemiec na Polskę. Sam film miał podnieść morale żołnierzy niemieckich przed planowanym atakiem na Związek Radziecki. Niemieccy lotnicy zostali tu przedstawieni jako asy przestworzy, bohaterscy żołnierze niszczący kolejne jednostki wroga.
Obecni na wystawie obejrzeli 32 minuty z trwającego 109 minut filmu. Sceny były kręcone w różnych miejscowościach w Polsce, ale dla nas najważniejsze były te zrealizowane w Wyszkowie. Jakość techniczna filmu nie była najlepsza, ale można było rozpoznać (wskazywał też na nie komentujący film Mirosław Powierza) charakterystyczne dla Wyszkowa obiekty i miejsca: kościół św. Idziego, ulice Białostocka i Nadgórze, skarpę nadbużańską przy pałacu Skarżyńskich.
- Po raz pierwszy, po 70 z górą latach, obejrzymy płonący po raz drugi Wyszków - zaznaczył Mirosław Powierza. - Pierwszy raz został spalony we wrześniu 1939 r. Drugi raz był podpalony i wysadzony w powietrze przez ekipę filmową na potrzeby niemieckiego filmu propagandowego w sierpniu 1940 r. Wtedy centrum Wyszkowa zginęło z powierzchni ziemi. Ruiny Wyszkowa specjalne oddziały Wehrmachtu rozebrały, budulec wywieziono do Niemiec, a gruzy - do budowy dróg dojazdowych do lotniska w Kręgach.
Podkreślił, że przez wiele lat były w obiegu fotografie z tego filmu, zamieszczane nawet w poważnych dziełach, ale nikt nie wiedział, że to propaganda.
Wystawę "Bitwy Września 1939 roku na Mazowszu" można oglądać w holu na II piętrze biblioteki.
ES
Źródło: "Nowy Wyszkowiak" Nr 36 z 9 września 2014 r.