Mogliśmy być radziecką republiką
- Gdybyśmy wtedy przegrali, Polska stałaby się w 1920 r. republiką radziecką - mówił o bitwie o Warszawę prof. dr hab. Janusz Odziemkowski, gość sesji popularnonaukowej, która odbyła się 9 czerwca w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej.
Sesja zatytułowana "O cudzie nad Wisłą" była elementem obchodów 90. rocznicy Bitwy Warszawskiej. O jej aspektach opowiadali naukowcy, znawcy historii i jej pasjonaci. Wykładom przysłuchiwała się. głównie młodzież wyszkowskich szkół. Sesję poprowadził pracownik biblioteki Mirosław Powierza. O walkach oddziałów polskich w rejonie Wyszkowa mówił Paweł Piotrkowski z Akademii Humanistycznej w Pułtusku, wiele ciekawostek o wydarzeniach sprzed dziewięćdziesięciu lat opowiedział także prof. dr hab. Janusz Odziemkowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. M.in. o ochotnikach zgłaszających się do wojska, którzy wnieśli w jego szeregi zapał i wiarę w zwycięstwo.
- Żołnierze polscy potrafili w ciągu doby przemaszerować 50-60 kilometrów mając na sobie ekwipunek ważący 30 kilogramów. Błyskawicznie przemieszczające się wojsko zaskoczyło Tuchaczewskiego - zauważył.
Jak podkreślił historyk, dowódca wojsk radzieckich zlekceważył znalezione przy martwym żołnierzu plany bitwy o Warszawę, uważał, że Polacy w ten sposób chcą zmylić przeciwnika.
- Bitwa nad Wisłą miała zdecydować, czy Polska będzie istniała - podkreślił. - Gdybyśmy wtedy przegrali, Polska stałaby się w 1920 r. republiką radziecką. Trudno sobie nawet wyobrazić, jak w ten sposób ucierpiałaby kultura, mentalność ludzi. Bylibyśmy w podobnej sytuacji, jak teraz Polacy mieszkający na Białorusi - dodał. Uzbrojenie, także z tamtego okresu, zaprezentował wyszkowski nauczyciel, kolekcjoner, społecznik Konrad Wróbel. Dzięki niemu młodzież mogła zobaczyć i potrzymać w ręku m.in. bagnet. Pokazał również fragmenty filmu rejestrującego wspomnienia mieszkańców ziemi wyszkowskiej o wojnie polsko-bolszewickiej oraz odkrycia w schodach Urzędu Gminy w Somiance pomnika ku czci zamordowanych przez sowiecką czerezwyczajkę. Na zakończenie, Mirosław Powierza omówił miejsca pamięci związane z wojną polsko-bolszewicką na ziemi wyszkowskiej. Na zdjęciach podczas prezentacji multimedialnej można było obejrzeć pomniki, groby, tablice poświecone ludziom tamtego czasu. Sesja "O cudzie nad Wisłą" odbyła się w ramach realizowanego przez bibliotekę przy wsparciu finansowym Muzeum Historii Polski projektu "Bitwa Warszawska 1920 roku po wyszkowsku - w 90. rocznicę wydarzeń". Jego częścią jest także ogłoszony przez placówkę ogólnopolski konkurs na logo Wirtualnego Muzeum Wojny 1920 r. Projekt można nadsyłać do 20 lipca. Regulamin konkursu jest dostępny na stronie internetowej biblioteki www.biblioteka.org.pl.
Źródło: "Wyszkowiak" Nr 24 z 15 czerwca 2010 r.