Zaczarowani słowem - warsztaty językoznawcze
W ramach kolejnych zajęć z cyklu "Warsztatowy zawrót głowy", uczestnicy wakacyjnych bibliotecznych spotkań, doskonalili umiejętności z posługiwania się językiem polskim. Lekcji kulturalnego wysławiania się udzieliła pani Lidia Błachnio - nauczycielka z Zespołu Szkół nr 3 im. Jana Kochanowskiego w Wyszkowie.
Po krótkim wprowadzeniu gościa, zabawa z językiem rozpoczęła się od podzielenia słuchaczy na grupy, które w dalszej części rywalizowały między sobą w poszczególnych zadaniach. Pierwszym wyzwaniem było wymyślenie krótkich, kilku zdaniowe scenek na wylosowany temat. Każda z nich dotyczyła kulturalnego i niekulturalnego zaproszenia do teatru oraz na kawę. Wszystkie grupy kreatywnie włączyły się w zabawę, wchodząc w swoje role i wiernie odwzorowując zarówno te poprawne, jak i niepoprawne przykłady zachowań. Uczestnicy otrzymali także zadanie plastyczne. Każda z dwóch grup miała narysować człowieka kulturalnego i niekulturalnego oraz wypisać cechy, którymi się charakteryzują. To ćwiczenie uświadomiło dzieciom, że o wiele łatwiej opisać osobę, która zachowuje się niestosownie. Dużo trudniejsze zadanie mieli ci, którzy opisywali pozytywne cechy charakteru kulturalnego człowieka. Według młodych czytelników biblioteki, osoba przestrzegająca podstawowych zasad etykiety jest miła, przyjazna, sprawiedliwa, dobra, uprzejma, zabawna, pomocna oraz inteligentna. Ponadto, jest również "higieniczna" oraz "nie wulgarystyczna", co bardzo rozbawiło prowadzącą zajęcia. Druga grupa opisała człowieka niekulturalnego słowami: wulgarny, nieuprzejmy, zły, niemiły, brutalny, egoistyczny, nieprzyjemny, niepotrafiący zachować się w miejscu publicznym.
Zadaniem, które tego dnia sprawiło najwięcej trudności, było napisanie przemówienia. Każde z wystąpień publicznych miało być pochwałą czegoś lub kogoś. Grupy kolejno losowały tematy, które następnie przez dwadzieścia minut wspólnie realizowały. Wytypowani reprezentanci odczytywali przemówienia: żarłoka na cześć lodówki i jej zawartości, miłośnika spacerów między sklepowymi regałami na cześć supermarketów, amatora słodkości na cześć słodyczy oraz maniaka gier na cześć komputera. Po każdym wystąpieniu, pani Lidia Błachnio oceniała walory merytoryczne, językowe, jak i stylistyczne wypowiedzi. Zwracała także uwagę na podstawowe błędy popełniane podczas tego typu wystąpień. Prowadząca warsztaty wielokrotnie podkreślała, że bardzo ważne jest wolne i wyraźne odczytywanie tekstu oraz dokładne wymawianie ostatnich sylab zdań. Dodała także, że bardzo często jest to bagatelizowane przez większość mówców, co w konsekwencji prowadzi do niezrozumiałości wypowiedzi oraz tezy przedstawianej publicznie.
Następnie grupy "gołodupców", "ciapciaków", "małolepszych" oraz "wyczesanych" odpowiedziały na kilka pytań pani Lidii Błachnio dotyczących poprawnej wymowy oraz języka. Dzieci najchętniej mówiły o kulturalnej polszczyźnie oraz etykiecie językowej. Prowadząca wyjaśniła swoim słuchaczom czym są wyrazy zapożyczone i jakich synonimów szukać w języku polskim, by używać jedynie rodzimych określeń.
- Nauczyć się być kulturalnym, wcale nie jest takie proste. (...) W dzisiejszych czasach pojawia się wiele wulgaryzmów, brutalizmów oraz przekleństw. Powinniśmy dbać o swój język i go pielęgnować. (...) Dzieci mają ogromną intuicję językową, co sprawia, że często same wiedzą jaka forma danego słowa jest poprawna. Wulgaryzmy brutalizmy i przekleństwa istnieją w każdym języku, ponieważ są potrzebne. Ludzie sięgają po te słowa w chwilach wielkiej ekspresji. Jednak każdy świadomy użytkownik języka potrafi wyrazić te same emocje w inny - kulturalny sposób?- podsumowała polonistka.
W trakcie zajęć, dzieci dowiedziały się, jak dbać o język, poprawiały błędy składniowe w przygotowanych przez prowadzącą zdaniach. Poznały różnicę między formą literacką a potoczną oraz tą między przekleństwem od wulgaryzmem. Na koniec warsztatów pani Lidia Błachnio wybrała trzy osoby, które według niej, podczas całych dwugodzinnych warsztatów, wykazały się największą kulturą języka. Wyróżnione dziewczęta odbiorą swoje dyplomy na koniec całego cyklu letnich zajęć.
"Wakacyjny wehikuł czasu" organizowany przez Miejsko - Gminną Bibliotekę publiczną to cykl spotkań dla najmłodszych czytelników, został przygotowany w ramach programu "Biblioteka Akademią Przyszłości", dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podczas zajęć przewidzianych jest jeszcze wiele atrakcji, niespodzianek i niezapomnianych wrażeń.
ROKSANA POKRAŚNIEWICZ
Źródło: "Wyszków24" Nr 2 z 16 lipca 2013 r.